Tokyo hedef büyüttü

80’li yıllarda sürüklendiği krizi 15 yıl sonra aşmayı başarmakla kalmayıp dünyanın önemli ekonomilerinden biri haline gelen Japonya, şimdi de uluslararası siyaset sahnesinin önde gelen aktörleri arasında yer almayı hedefliyor. Japonya Başbakanı Şinzo Abe, İngiltere ile başladığı Avrupa gezisinin ikinci durağı olan Berlin’de, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile görüştü. İki ülke arasında çevre teknolojilerinin geliştirilmesini öngören bir anlaşmaya imza atılırken uluslararası gündemdeki çeşitli sorunlar görüşüldü.

Japonya Başbakanı Abe’nin Çin’in hızla silahlandığını hatırlatması üzerine Almanya lideri Merkel de Pekin’e 1989 yılından beri uygulanan silah ambargosunun devam edeceğini söyledi. Japonya başbanı Abe, Tokyo’nun uluslararası toplumda daha aktif görev üstlenmek istediğini belirterek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde daimi üyelik talebini tekrarladı.

Ekonomik değil siyasi aktör

Uluslararası gözlemciler göre, Japonya yalnızca ekonomi dendiğinde akla gelen bir ülke olmaktan çıkıp siyasi etki sahibi ülkeler arasında yer almak istiyor. Japon Yomiuri gazetesi, Tokyo’nun izlediği yeni dış politika stratejisi açısından Başbakan Şinzo Abe’nin Avrupa gezisinin büyük önem taşıdığına işaret ediyor. Japonya, Abe’den önce başbakanlık koltuğunda oturan Koizumi döneminde, güvenlik alanında daha çok Japon-Amerikan ittifakına ağırlık verdi; Tokyo, pekçok Avrupalı ülkenin tersine, Irak savaşında da Washington yönetimini destekledi. Ancak eski bölünmüşlükleri aşan ve bütünleşme yolunda önemli mesafe kaydeden Avrupa Birliği’nin artan önemi, Japonya’yı da Brüksel’e yönlendiriyor.

Başbakan Abe, batı Avrupa ülkelerinde temasta bulunurken, aynı zamanda Dışişleri Bakanı Taro Aso’nun doğu Avrupa turu toplam dört duraktan meydana geliyor. Romanya ve Macaristan, Japon Dışişleri Bakanı Aso’nun ziyaret edeceği ülkeler arasında yer alıyor. Japonya’nın Avrupa Birliği’ne yaklaşımında Almanya ayrı bir önem taşıyor: Bunda, köklü geçmişe sahip Berlin-Tokyo hattındaki geleneksel dostluk ilişkilerinin yanı sıra Almanya’nın Avrupa Birliği ve G-8’in dönem başkanlığını üstlenmiş olması da etkili oluyor.

Abe Barosso ile de görüşecek

Geçen yılın Ekim ayında başbakanlığa gelen Şinzo Abe, Almanya’dan sonraki durağı Brüksel’de Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ile bir araya gelecek. Bu görüşmede, Haziran ayı başında yapılacak Avrupa Birliği-Japonya zirvesine ilişkin detayların ele alınması bekleniyor. Şinzo Abe’nin, “NATO’yu ziyaret eden ilk Japonya başbakanı” sıfatıyla yapacağı ziyaret ise Japon diplomatlar tarafından “gezinin tarihi önem taşıyan durağı” olarak gösteriliyor.

Japonya, Atlantik bölgesi dışında kalan ve NATO’nun daha yakın işbirliği yapmayı planladığı ülkeler arasında. Japonya Afganistan’da Mücahitler’in silahsızlandırılması ve eski milislerin yeniden sivil hayata kazandırılmasına katkı sağladı. Buna karşılık NATO, Afganistan’da Taliban ile mücadele ediyor. Ancak daha yakın askeri işbirliği için öncelikle Japon anayasasında yer alan pasifist, bir başka deyişle askeri faaliyetleri kısıtlayan düzenlemelerin kaldırılması gerekiyor. Başbakan Şinzo Abe, bu yönde çaba harcayacağını geçtiğimiz hafta atılan bir adımla ortaya koydu: İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminin 60 yıl ardından, Japon kuvvet komutanlıkları ilk defa doğrudan savunma bakanlığına bağlandı.