Türkiye-İran ilişkilerine Barzani ivmesi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İran temaslarında Kuzey Irak'taki bağımsızlık referandumu sonrasında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) karşı alınacak yaptırım önlemleri masaya yatırılacak.

Erdoğan ziyaretle ilgili yaptığı açıklamada, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve İran'ın dini lideri Ali Hamaney ile görüşmeler gerçekleştireceğini belirterek bu görüşmeler sonrasında "süreç için ciddi bir yol haritasının belirlenmiş olacağını" söylemişti.

Erdoğan TBMM'de düzenlenen yeni yasama yılı resepsiyonunda görüştüğü komutanlara "Biz her an herşeye hazır olalım" demişti.

Sınır güvenliği vurgusu

Erdoğan'ın ziyareti öncesinde Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar'ın Tahran'da gerçekleştirdiği temaslar, yaptırımların ekonomiyle sınırlı kalmayacağı, askeri boyutlar alabileceği görüşlerini güçlendirdi. Akar'ın İranlı mevkidaşı Muhammed Bakıri, Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Tümamiral Ali Şemhani ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile yaptığı görüşmelerde askeri işbirliğinin geliştirilmesi ve sınır güvenliği konuları öne çıktı.

İran resmi haber ajansı IRNA'nın haberine göre Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Akar ile görüşmesi sonrasında yaptığı açıklamada, İran ve Türkiye'yi bölgede "istikrar sütunları" olarak tanımlayarak "siyasi, ekonomik ve uluslararası ilişkilerdeki memnuniyet verici seviyenin, askeri işbirliği ve savunma alanlarına da taşınması gerektiğini" söyledi.

İki ülke arasındaki işbirliğinde en önemli hedefleri "terörle mücadele" ve "coğrafi sınırların korunması" olarak nitelendiren Ruhani, "İran ve Türk silahlı kuvvetleri deneyimlerini paylaşmak ve ilişkileri derinleştirmek suretiyle bölgesel tehditlerin bertaraf edilmesinde yapıcı ilişkiler geliştirebilir" dedi. İran Cumhurbaşkanı, Irak ve Suriye merkezi hükümetlerinin güçlendirilmesi vurgusu yaparak "coğrafi sınırların değiştirilmesi yerine bölgede istikrarın tamirine odaklanılması" mesajı verdi.

İran ile Türkiye birbirini yeniden keşfetti

Türkiye ile İran arasında Ortadoğu politikalarındaki anlaşmazlıkların hakim olduğu, mezhepçilik suçlamalarıyla daha da gerilen bir ortamın ardından ilişkilerde son aylarda hızlı bir ivme yakalandı.

Erdoğan son olarak 2015 yılı Nisan ayında İran'a resmi ziyaret gerçekleştirmiş, Ruhani de 2016 yılı Nisan ayında iade ziyaretinde bulunmuştu. Ortadoğu'da Şii cephenin başını çeken İran ile, Suudi Arabistan-Katar ekseninde Sünni cepheye yakınlaşan Türkiye arasında ilişkiler soğumuş, Şubat ayında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Münih Güvenlik Konferansı sırasında İran'a yönelttiği "Ortadoğu'da mezhepçilik" suçlamasıyla daha da gerilmişti.

Barzani faktörü

IKBY Başkanı Mesud Barzani'nin Mart ayında bağımsızlık referandumu için BM'den gözlemci talebinde bulunması ve referandum kararının Haziran ayında kesinleşmesi sonrasında Türkiye-İran arasında diplomatik ve askeri ilişkilerde hareketlilik başladı.

İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Türk mevkidaşı Hulusi Akar'ın daveti üzerine Ağustos ayında Türkiye'yi ziyaret etti. Bakıri böylece 1979'daki İran İslam Devrimi sonrasında Türkiye'yi ziyaret eden ilk İran Genelkurmay Başkanı oldu. Bu tarihi ziyareti, bir başka tarihi ziyaret izledi. Hulusi Akar, Pazar gecesi İran'a giderek 1979 devriminden sonra İran'ı ziyaret eden ilk Türk Genelkurmay Başkanı oldu.

BK/HS

© Deutsche Welle Türkçe