UNCTAD'ın dünya ticaretini geliştirme stratejisi

Klasik teorilere bağlı ekonomistler, sınırlar kaldırıldıkça ticaretin gelişeceğini ve ticaret geliştikçe de büyümenin sağlanacağını öne sürer. Bu tezin vardığı nokta; sadece ekonomik büyüme sağlanırsa fakirlikle mücadelede başarılı olunacağı. Ancak veriler, bu teorilerin pratikteki uygulamasının çok da başarılı olmadığını gösteriyor. Örneğin, dünya ihracat hacmi dörtte bir olan Afrika ülkeleri son 25 yılda gerileme gösterdi. Ve bu ülkelerin ihracat kapasitesi bu sürede yüzde ikiye düştü.

Gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisine nasıl daha fazla katılacağı uluslararası bir konferansta tekrar masaya yatırıldı. Brezilya’nın Sao Paulo kentinde başlayan Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı UNCTAD’ın ana amacı, bu konuda strateji geliştirmek.

Zengin – fakir uçurumu

Şu sıralar kış mevsiminin ortalarında olan Brezilya’nın Sao Paulo kentinde UNCTAD kısa adıyla bilinen BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın 11’incisi düzenleniyor. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio de Silva açılış konuşmasında, zengin ve fakir ülkeler arasındaki uçurumun her geçen gün açıldığını söyledi.

Silva, ”UNCTAD 60 yıl önce kurulduğunda fakir ülkelerde kişi başına düşün gelir 212 dolar, zengin ülkelerde ise 11 bin 400 dolardı. Bundan tam 40 yıl sonra fakir ülkelerde bu rakam 267 dolarda kalırken, zengin ülkelerde 32 bin 400 dolara çıktı” diye sözlerini sürdürdü. Gelişmiş ülkelerin yardımından bağımsız hareket etmenin önemine değinen Silva, fakir ülkelerin daha aktif davranması gerektiğini belirterek şöyle dedi:

”UNCTAD’ın bu 11’inci konferansında yeni adımlar atmak istiyoruz. Global sistemdeki ticaret önceliklerine ilişkin müzakereleri yeniden başlatmak istiyoruz. 80’li yıllarda yapılan anlaşmalar gelişmekte olan ülkeler arasındaki ticari engellerin kaldırılmasına izin veriyordu. Ancak bu endüstri ülkeleri sözkonusu olduğunda geçerli değildi. Atacağımız yeni adımlarla dünya ticaret haritasını yeniden oluşturmayı hedefliyoruz.”

Annan’dan öneri

BM Genel Sekreteri Kofi Annan da konuşmasında, Sao Paulo’daki konferansın önemine değindi. Annan’a göre, global sistemde ticaret önceliklerine ilişkin müzakerelerde olumlu adımlar atılacak. Annan sözlerini şöyle sürdürdü:

”Eğer gelişmekte olan ülkeler gümrük vergilerini yüde 50 aşağıya çekerlerse, yaklaşık 15,5 milyar dolar getirecek bir ticarete de kapı açarlar. Bu bir alternatif, öneri değil. Sadece ticaret müzakarelerine ek bir öneri.”