Uzay robotları hünerlerini sergiledi

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi NASA'nın geliştirdiği uzay araçları Mars üzerinde şimdiye kadar birçok görevi başarıyla yerine getirdi. Ancak bu robotlara Dünya'dan sinyal göndermek bir hayli zaman alıyor. Radyo sinyalinin robota ulaşması 15 dakika sürüyor. Robotun verdiği yanıtın geri gelmesi de bir o kadar sürünce her bir sorunun yanıtını almak için yarım saat beklemek gerekiyor. İletişim süresi robotun yer değiştirmesi gerektiğinde daha da uzuyor. Sorunun çözümü, uzayda görev yapan robotların yapay zekâyla özerk hareket etmesini sağlamak. Bu maksatla kasım ayı ortalarında DLR SpaceBot Cup adlı bir yarışma düzenlendi, yarışmada 10 takım yarıştı.

Robotun başarması gereken görev

Önümüzde yapay olarak oluşturulmuş bir gezegen yüzeyi duruyor. Etrafta kum tepeleri, çakıl taşları, dev kayalar… Ortasında bir uzay mekiği modeli ve bunun hemen önünde de robotlar için bir başlama noktası.

Oluşturulan mizansene göre robotların uzay mekiğinden bir gezegene iniş yaptıktan sonra gezegeni araştırması ve su bulması gerekiyor. Ama su, taşların altında ya da atmosferde değil, gezegenin herhangi bir köşesinde, maviye boyanmış bir su bardağında bulunuyor. Robotun dışarıdan yardım almadan bu bardağı bulması, tutması ve daha önceden belirlenmiş bir noktaya getirmesi gerekiyor.

10 takım yarıştı

Alman Havacılık ve Uzay Merkezi (DLR) bu gezegen yüzeyini Bonn'un güneyindeki bir salonda inşa etti. Çeşitli Alman üniversitelerinden ve geliştirme şirketlerinden 10 takım da ürettikleri robotların hünerlerini sergilemek için biraraya geldi.

Her robotun güçlü ve zayıf yanları var. Mesela Karlsruhe Enformatik Araştırma Merkezi'nin geliştirdiği altı bacaklı yengeç tipindeki Lauron. Ekibin sözcüsü Lars Pfotzer robotu tasarlarken Hint sopa çekirgesinden ilham aldıklarını belirtiyor ve ekliyor:“Ayakların dört hareket derecesi var yani çok esnekler. Ön ayağa bir tutucu ekledik. Bunu hareket sırasında kapatabiliyor ve böylece robotun yürümesinde sorun çıkmıyor. Bir şeyi tutması gerektiğinde parça öne doğru açılıyor.”

Lauron'un su bardağını yakaladıktan sonra beş ayak üzerinde yürümemesi için karnının altında da bir bölme bulunuyor. Tutucu bardağı buraya yerleştiriyor ve robot altı ayağı üzerinde yürümeye devam ediyor.

Nesneleri tanıyabiliyor

Böcek biçimli robot çevreye uyumlu hareket etmek için bir lazer tarayıcı kullanıyor. Robotun üst kısmında bulunan bu tarayıcı etrafın üç boyutlu bir resmini çıkartıyor.

Lars Pfotzer “Oyun konsolu Kinect üzerinden de bilinen, derinlik ölçen bir kameramız var. Etraftakilerin görüntüsünü nokta bulutu şeklinde çıkartıyor ve bu görüntüleri gönderebiliyor. Bu kamera sayesinde konum belirleme ve nesnelerin tanınması mümkün hale geliyor” diyor.

Kameranın su bardağını tanıması gerekiyor. Bir robotun onu kendi başına bulması ve yakalaması ancak bu şekilde mümkün oluyor.

Tekerlekli robot

Yarışan bir başka robot ise Bonn Üniversitesi tarafından geliştirilen tekerlekli robot, NimbRo Centauro. Su bardağını bulmayı başaran robotun tutucusu kararsız bir şekilde öne doğru gidiyor ve bardağı yakalıyor. Manevra başarıyla tamamlandıktan sonra robot kolunu çeviriyor ve bardağı alt bölmeye itiyor. Bir damla bile su dökmeden kapağını kapatıyor ve jüriden bir artı puan daha alıyor.

Yarışmada otonom robotların büyük çoğunluğu bardağı bulduktan sonra yakalamayı başardı. Bremen Jacobs Üniversitesi'nden Andreas Birk robotlar açısından asıl bardağı bulmanın zor olduğunu söylüyor: “En basit görünen şeyler, yani etrafta dolanıp nesneleri bulmak aslında çok daha büyük zorluklar barındırıyor.”

Sonunda tüm robotlar az ya da çok başarılı oldu. Her takımın belli alanlarda güçlü ve belli alanlarda zayıf yanları olduğu görüldü. Jüri yarışmanın sonunda kesin bir kazanan belirleyemedi ama katılan herkesin kendini kazanmış hissetmesinin önünde bir engel yok.

© Deutsche Welle Türkçe

Fabian Schmidt / Ercan Coşkun

Editör: Ahmet Günaltay