Viyana’da gündem İran

Avusturya’nın başkenti Viyana, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (UAEK) 5. genel kurul toplantısına ev sahipliği yapıyor. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu kurum üyesi 140 ülkenin katıldığı genel kurul toplantısının gündeminde, UAEK'nın 2006 yılı faaliyetleri ve İran'ın nükleer programına ilişkin son gelişmeler yer alıyor. UAEK üyesi ve nükleer güç sahibi olan İsrail'in Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşmasına (NPT) taraf olması ve nükleer tesislerini UAEK denetimlerine açması için yeniden bir çağrı yapılması da genel kurul toplantısının gündemine alındı. UAEK kaynakları, İsrail'e yönelik çağrının bölgedeki Arap ülkelerinin hazırladığı ortak bir deklarasyonla yapılacağını bildirdi.

Üye ülkelerin nükleer enerji elde etmek üzere kullanabilmeleri için UAEK nezdinde bir ’uranyum bankası’ kurulması öngörülüyor. Genel kurul toplantısı çerçevesinde faaliyet gösterecek özel bir forumda konunun tartışmaya açılacağını belirten UAEK kaynakları, "Nükleer güç sahibi üye ülkelerin verecekleri zenginleştirilmiş uranyumun bankada toplanacağını ve nükleer enerji alanında kullanmak isteyen ülkelerin bu bankadan yararlanacaklarını," söylediler. Ülke ismi vermeden, "Bazı üye ülkelerin nükleer enerji elde etmek bahanesiyle uranyum zenginleştirerek nükleer silah sahibi olmak istediklerine" işaret eden diplomatik bir kaynak, "Kurulacak yakıt bankası sayesinde bunun önüne geçileceğini" kaydetti. 22 Eylül’e kadar devam etmesi planan UAEK genel kurul toplantısına İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Gulamrıza Agazade başkanlığında kalabalık bir heyetle katılıyor.

Chirac yaptırımdan yana değil

Bu arada Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, müzakereler sırasında İran'ın BM Güvenlik Konseyi’ne havale edilmemesi, bunun karşılığındaysa Tahran yönetiminin uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son vermesi çağrısında bulundu. İran'ın uranyumu zenginleştirme programına son vermesi gerektiğinin altını çizen Chirac, diğer yandan da müzakereler sırasında uluslararası topluluğun Tahran'a BM yaptırımları tehdidini askıya alması gerektiğini belirtti. "Kötümser olmadığını" ifade eden Chirac, "İran büyük bir ülke ve eski bir kültür ve medeniyet. Diyalog yoluyla bir çözüm bulabileceğimize inanıyorum" diye konuştu. Fransa Cumhurbaşkanı, İran ile müzakereleri sürdüren Batılı altı ülke temsilcilerinin önce bir araya gelerek, müzakere takvimini belirleyip bundan sonra görüşmelere başlamasının doğru olacağını kaydetti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran'ın nükleer programıyla ilgili sorunu çözmek için Batılı ülkelere işbirliği yapma çağrısını yineledi. Rusya'nın Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dana önce, BM’nin İran'ın uranyum zenginleştirme çalışmalarını askıya almaması durumunda yaptırımlara maruz kalacağı yönündeki kararını destekleyen, yaptırımların, sorun çözümsüz hale geldiğinde uygulanması taraftarı olduklarını bildirmişti. İran'da nükleer santral imal eden Rusya, Tahran ile ilişkilerini bozmak istemiyor.

CNN televizyonunda konuşan İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni ise İran'ın nükleer bomba yapmasını engellemek için dünyanın önünde, birkaç aydan daha az bir süre olduğunu söyledi. Nükleer programda önemli olan zamanın bomba yapıldığı gün değil, İran'ın uranyum zenginleştirmesi ve zenginleştirme bilgisine sahip bulunması olduğunu vurgulayan Livni, dünyanın nükleer İran'a izin veremeyeceğini ifade ederek, ''artık yaptırımların zamanının geldiğine inanıyorum'' dedi.

İran'dan yeni iddia

Öte yandan İran, dünyanın en gelişmiş deniz topunu ürettiğini iddia etti.
İran Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Seccad Kuçeki, Fars haber ajansına yaptığı açıklamada, Fecr adı verilen topun benzerlerinin daha önce ABD ve İtalya'da yapıldığını, ancak kendi ürettiklerinin daha gelişmiş olduğunu ileri sürdü. Amiral Kuçeki, ülke içindeki yüz yerel şirket ve üniversite işbirliğiyle yapılan yeni deniz topunun, hem deniz, hem de hava hedeflerini vurma kapasitesine sahip olduğunu kaydetti.