Yayıncılıkta e-kitap devrimi

Teknolojideki gelişim, 2008 yılı Frankfurt kitap fuarına damgasını vurdu. Devrim olarak nitelendirilen e-kitap teknolojisi gün geçtikçe gelişiyor ve kitap branşını dönüşüme zorluyor.

"E-kitap", okurlara her hangi bir kitabın içeriğine elektronik formda erişim olanağı veriyor. Edebiyat, felsefe hatta okul kitaplarının, basılı ortamdan elektronik ortama taşınarak e-kitaplar aracılığıyla okunabilmesi Frankfurt fuarında “yayıncıların sonu mu geliyor?” sorusunu gündeme getirdi.

E-kitaplarda, baskı, kâğıt ve ciltleme süreçleri yaşanmadığı için de maliyetler ve dolaysıyla fiyatlarda ciddi fark meydana geliyor. Örneğin fuarı gezenler “Amazon Kindle” ve “Sony Reader’in” sergilendiği stantların önünde hayretle bakakaldı. 250 gram ağırlığındaki bu cihazlar düşük enerji kullanımıyla kitap okunmasını mümkün kılıyor. Bu nedenle fuardaki en hararetli tartışma konusunu kitap piyasasında yaşanan teknolojik gelişim oluşturdu. Dijital müzik pazarının, müzik sanayisini bitirdiğini anımsatan uzmanlar şimdi de e-kitapla aynı şeyin kitap branşına sıçrayacağı endişesini taşıyor.

Son 60 yılın en önemli gelişmesi

Dünyanın en büyük fuarının organizatörleri tarafından yapılan ankete göre, internet üzerinden kitap satışı yayıncılık alanında son altmış yılda yaşanan en önemli gelişme. Fuara katılan bin sektör temsilcinin yüzde 40’ı 2018 yılında e-kitapların baskıların yerini alacağı yönünde görüş beyan etti. E-kitap satışları gün geçtikçe artıyor ve kitapevleri zorlu bir süreçle karşı karşıya kalacak gibi görünüyor. Çünkü bir kitabevine gitmek yerine kişilerin internet üzerinden bir kitabı indirmesi çok daha kolay. Sadece kitabevleri değil, edebiyat ajanslarının da işlerini kaybedebilecekleri öngörüsü hakim. Hatta yayıncılara da gerek kalmayabileceği belirtiliyor.

Coelho: “Düşman değil fırsat olarak görün"

Dünyanın en ünlü ve en çok satan yazarlarından Paulo Coelho ise yayıncılara e-kitapları düşman olarak görmek yerine bu yeni teknolojinin yarattığı fırsatları keşfetme çağrısında bulundu. Frankfurt kitap fuarında basın toplantısı düzenleyen Coelho, “İnternet eski ekonomik modellere meydan okuyarak, düşüncelerin paylaşımı için farkı yöntemleri dayatıyor” diye konuştu. Coelho’ya göre kitapların dijital sürümleri geleneksel kitap satışlarına darbe vurmak yerine satışları arttırabiliyor. Yıllardır internette kitaplarını bedavaya dağıtan Coelho, kitabının özellikle Rusya’daki satışlarının bu sayede arttığına dikkat çekti. Coelho, “İnternette birkaç sayfayı okuyup kitabı alıp okumanın çok daha kolay olacağını düşünüp, gerçekten de kitabı alıyorlar” dedi.

“Ticari modeller teknolojinin gerisinde kalıyor”

Alman Yayıncılar ve Kitapçılar Birliği Başkanı Prof. Dr. Gottfried Honnefelder ise fuarın açılış töreninde yaptığı konuşmada internetteki fikri mülkiyet haklarına ilişkin daha kapsamlı düzenleme ihtiyacı olduğuna dikkat çekmişti. “E-kitap, piyasa için büyük bir fırsattır” diyen Honnefelder, çok sıklıkla ticari modellerin teknolojik gelişimin gerisinde kaldığına işaret etti ve yeni düzenlemelerin yapılması gerektiğine vurgu yaptı.

“Rekabet kuralları belirlenmeli”

Bir diğer çağrı da Orhan Pamuk ve Salman Rüşdi'yi de temsil eden uluslararası edebiyat ajansı temsilcisi Andrew Wylie'den geldi. “Frankfurter Allgemeine Zeitung” gazetesinin “Zeitung zur Buchmesse” adlı ekinde yayınlanan yazısında Wylie, e-kitap için rekabet kurallarının acilen oluşturulması zorunluluğunu ifade etti. Wylie kitabın hem kağıt baskısı hem de dijital versiyonunun aynı fiyata satılması gerektiğini savundu ve aksi takdirde e-kitabın tercih edilmesinin önlenemeyeceğini söyledi. Wylie, e-kitapta baskı ve kâğıt gibi masrafların olmayacağına ve bu nedenle maliyetin düşeceğini anımsattı.