Çin'de oyuncak fabrikaları gözaltında

Dünyadaki oyuncak üretiminin büyük bir bölümü Çin Halk Cumhuriyeti’nde yapılıyor. Çin malı oyuncaklar, Avrupa ülkeleri de dâhil olmak üzere, dünyanın pek çok yerine ihraç ediliyorlar.

Ancak geçtiğimiz günlerde aralarında büyük oyuncak firması Mattel’in de ürünlerinin bulunduğu milyonlarca oyuncak, sağlık açısından güvenli olmadıkları gerekçesiyle piyasadan çekildi. Avustralya’da ve Amerika’da bu oyuncakların parçalarını yutan bazı çocuklar zehirlenmişlerdi. Bu nedenle Çin malı oyuncakların ve oyuncakları üreten fabrikaların sağlık açısından ne kadar güvenilir oldukları sorgulanıyor.

Oyuncak merkezi

Şangay’ın güneyindeki 100.000 nüfuslu Yunhe şehri, ahşap oyuncak üretiminde dünyadaki en önemli merkezlerden biri.

Fabrikanın müdürü Liu Xiao’nun açıklamaları şöyle: “Ustabaşları günde 6 Euro kazanıyorlar, eğer mesai yaparlarsa ücretleri 9 Euro’ya kadar yükselebiliyor. Ancak ben kadınları işe almayı tercih ediyorum, çünkü hem ücretleri daha düşük, hem de daha düzenli çalışıyorlar.”

50 milyar euroluk pasta

Ancak oyuncak üretiminin esas merkezi Guangdong eyaleti. Buradaki fabrikaların oyuncak ithalatından sağladıkları yıllık gelirin 50 milyar Euro civarında olduğu tahmin ediliyor. Karstadt, Kaufhof, Toys r us gibi büyük oyuncak mağazalarının ürünleri burada üretiliyor. Zehirli oldukları gerekçesiyle ürünleri piyasadan çekilen Mattel firmasının üretimi Guagdong eyaletinde yapıyor. Mattel firmasından Zhen’in açıklamaları şöyle: “Bizim ürünlerimizin hepsi çocuklar için. Onların oyuncaklarının güvenilir olması bizim sorumluğumuz. Mattel olayı bize bir uyarı niteliğindeydi. Biz de hammadde üreticilerine karşı artık dikkatli olacağız. Bu denetimi sadece biz yapmayacağız, kamu test laboratuarlarını da devreye sokacağız.”

Guangdong’un itibar kaygısı

Ekonomisi oyuncak üretimine bağlı olan Guangdong, uluslararası itibarının sarsılmasından endişe ediyor. Bu nedenle 2000’in üzerinde oyuncak fabrikası denetlendi ve yalnızca 700 fabrikaya ihracat lisansı verildi. Anacak yalnızca Çinli üreticiler suçlu değiller, batılı ihracatçılar da bir o kadar sorumluluk sahibi. Hong Kong’daki iş hukukçuları, Noel döneminde işçilerin batıdan gelen siparişleri yetiştirebilmek için günde 16 saat çalıştıklarını belirtiyoralr, mesai ücreti ise 3 Yen, yani 30 cent.

Walmart’ın ödemesi

Çin’de fabrika yöneticisi Mao Yaochun’un düşünceleri şöyle: “Amerikalı mağazalar zinciri Walmart fiyatlarını çok düşük tutuyor. Bu nedenle artık onlarla çalışmıyoruz. İşçilerin çalışma koşulları ve haklarıyla ilgili olarak çok büyük taleplerde bulunuyorlar, ancak çok az ödeme yapıyorlar. Biz, onların istediği biçimde çalışamayız.”