A është fatkeqësia e Somës një problem politik për Erdoganin?

Pas fatkeqësisë më të rëndë në historinë e minierave të Turqisë, tani vëmendja është drejtuar drejt qeverisë së Erdoganit. Kryeministri e quajti fatkeqësinë si një rrezik të pashmangshëm të minierave dhe tha se fatkeqësi të tilla ndodhin kudo duke sjellë edhe shembuj që nga shekulli i 19-të. "Diçka e tillë ndodh," tha kryeministri. 60-vjeçari nuk po lë deri tani të kuptohet, nëse do t'u përgjigjet kërkesave të sindikalistëve për dorëheqjen apo shkarkimin e ministrave të Punës dhe të Energjetikës, Faruk Çelik dhe Taner Yildiz.

Gjatë vizitës së tij në Soma (14.05.2014) Erdogan u përball me një turmë të zemëruar - e cila qe mjaft e nxehur nga shpjegimet e tij për fatkeqësinë. "Kryeministër, jep dorëheqjen" bërtitën demonstruesit. Disa e qëlluan makinën zyrtare të kryeministrit me shkelma. Erdogan u fsheh përkohësisht në një supermarket dhe e ndërpreu sipas njoftimeve të shtypit vizitën e tij në Soma, pa arritur të shkonte për t'u takuar, sikurse edhe qe planifikuar, minatorët e plagosur në spitalin e zonës.

Shkelmat e këshilltarit

Në shtypin kritik ndaj qeverisë Erdogani dhe fjalimi i tij po kritikohet rëndë. Po ashtu mjaft negativisht u komentuan edhe fakti që këshilltari i Erdoganit Yusuf Yerkel qëlloi me shkelma një demonstrues të shtrirë për tokë në Soma.

Njerëzit e acaruar me Erdoganin gjatë vizitës së tij i përkasin shtresës deri tani tipike të votuesve të Partisë së tij AKP, pra punëtorë dhe artizanë të vegjël, që kanë kryesisht prirje konservative. Në zgjedhjet lokale në fund të marsit, AKP-ja fitoi në Soma rreth 43.3 për qind të votave, pothuajse sa mesatarja kombëtare.

Ndryshim në qëndrim

Protesta pati jo vetëm në Soma, por edhe në pjesë të tjera të vendit, si p.sh. në Izmir, ku policia përdori edhe gaz lotsjellës.

Eksperti ekonomik dhe autori Mustafa Sonmez është i bindur se fatkeqësia e Soma do të ketë pasoja politike. Jo vetëm numri i lartë i viktimave, por edhe akuzat për moskujdes në masat e sigurisë si dhe prezantimi në publik i Erdoganit pas aksidentit janë negative për AKP-në, tha Sonmez për Deutsche Welle. "Edhe në elektoratin e AKP-së do të ketë një reflektim," tha ai, sepse "njerëzit nuk e kanë zemrën prej guri."

Për Erdogan fatkeqësia në minierë vjen në një kohë kritike. Ai do të njoftojë javët e ardhshme nëse do të kandidjë në gusht për zgjedhjet presidenciale. Që nga fitorja e AKP në zgjedhjet lokale, kandidimi i kryeministrit për postin më të lartë publik konsiderohet si i sigurt. Sipas njoftimeve të shtypit Erdogani po heziton me shpalljen e kandidaturës së tij vetëm për shkak se dëshiron që të zgjidhë se kush do të jetë pasuesi i tij në AKP.

Ekspertët e sondazheve shohin polarizim të fortë

Nëse vetë Erdogani mendon që katastrofa e minierës më Soma do të ketë pasoja negative për kandidaturën e tij presidenciale, nuk dihet. Sipas ekspertit të sondazheve Adil Gür, kryeministri nuk duhet të jetë shumë i shqetësuar. "Unë nuk pres efekte të fatkeqësisë ndaj vendimeve të votuesve," tha Gür për Deutsche Welle.

Elektorati turk është prej vitesh "tepër i polarizuar", prandaj kjo është arsyeja pse shumica e votuesve të AKP do t'i qëndrojë besnike partisë së Erdoganit edhe pas katastrofës në Soma, mendon Gür. Ai vë në dukje se akuzat serioze për korrupsion kundër qeverisë së Erdoganit nuk e dëmtuan AKP-në në radhët e votuesve. Përveç kësaj, Erdogani pas Somës mori - nga perspektiva e pasuesve të tij - edhe vendime të sakta, si shpallja e një zie kombëtare triditore, - e cila mirëpritet nga populli."