Turqi-Gjermani: Sfida të reja në horizont

Vizita e kryeministrit turk Rexhep Tayip Erdogan këtë javë në Berlin (30-31.10) do të nxjerrë në pah një periudhë të re veçanërisht të ngushtë, por ndonjëherë edhe marrëdhënie jo të lehta mes Turqisë dhe Gjermanisë. Erdogan ka planifikuar të hapë një kompleks të ri të ambasadës turke në Berlin, i cili do të jetë më i madhi në botë që përfaqëson Ankaranë dhe që simbolizon aktivizimin në rritje të Turqisë në politikën ndërkombëtare, si dhe interesin në rritje për forcimin e lidhjeve dhe influencës me diasporën turke.

Marrëdhënie të ngushta

Turqia dhe Gjermania i gëzohen marrëdhënieve të ngushta dhe të gjera, që shtrihen në shumë fusha përgjatë shekujve. Dy aleatët e NATO-s kanë zhvilluar një partneritet të veçantë, të pasuruar me 2.5 milionë njerëz me origjinë turke që jetojnë në Gjermani, pasardhës të atyre që erdhën me programin "punëtorët mysafirë", të vitit 1960. Teksa çështjet dhe problemet e lidhura me diasporën turke kanë dominuar për një kohë të gjatë lidhjet bilaterale mes Turqisë dhe Gjermanisë, së fundmi ekonomia dhe tregtia si dhe bashkëpunimi i ngushtë në politikën ndërkombëtare, janë bërë faktorë vendimtarë në axhendën dypalëshe.

Ekonomia në plan të parë

Sot, Gjermania është partneri më i madh tregtar i Turqisë. Tregtia dypalëshe arriti një rekord të ri me 31.4 miliardë euro në vitin 2011, pavarësisht krizës ekonomike dhe financiare në Evropë. Gjermania është gjithashtu lideri i investimeve të huaja në Turqi. Numri i kompanive gjermane dhe kompanive turke me gjerman kapital ka tejkaluar 4800-ën. Gjermania është gjithashtu burimi më i madh i të ardhurave nga turistët në Turqi, me afro 4.8 milionë gjermanë që vizitojnë çdo vit vendin.

Dekada e gjatë turke e bumit ekonomik, i cili e bëri atë ekonominë e 15-të më të madhe në botë, e ka transformuar natyrën e marrëdhënieve ekonomike me Gjermaninë. Si rezultat i zhvillimit dinamik të Turqisë, këtë vit Gjermania përfundoi programin 50-vjeçar të ndihmës për zhvillimin në vend. Ministria Federale për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim njoftoi në muajin shtator se Turqia ishte tashmë "një partner i barabartë ekonomik."

Politika e re e jashtme e Turqisë  - Dallime të pazgjidhura

Për shumë analistë, suksesi i Turqisë në rritjen domethënëse të tregtisë me shtetet dhe rajonet fqinje përgjatë dekadës së fundit është fuqimisht e lidhur me politikën e re të jashtme aktive. Politika "zero probleme" e Turqisë me fqinjët dhe qëllimi i Ankarasë për të krijuar zona të përbashkëta ekonomike në rajon është admiruar gjerësisht nga zyrtarët gjermanë.

Pavarësisht rëndësisë në rritje të Turqisë për Gjermaninë dhe Bashkimin Evropian, liderët evropianë nuk janë ende të bindur për anëtarësimin e plotë të Turqisë në bllok. Kancelarja gjermane Angela Merkel dhe partia e saj, Bashkimi Demokrat Kristian (CDU), ka qenë një ndër kundërshtarët më të fortë të anëtarësimit të plotë të Turqisë duke i ofruar Turqisë nga ana tjetër një "partneritet të privilegjuar."

Për shkak të problemit për dekada me radhë me Qipron dhe ngurrimi i vendeve të tjera të BE-së përveç Gjermanisë, procesi i anëtarësimit të Turqisë në BE ka mbetur në vend numëro. Mungesa e progresit ka dëmtuar ndjeshëm procesin e demokratizimit në Turqi.

Çështja kurde dhe presioni ndaj medias

Në raportin e tij më të fundit për të drejtat e njeriut, Ministria e Jashtme gjermane vëren disa mangësi serioze në Turqi në fushën e të drejtave dhe lirive demokratike. Së fundmi, qeveria turke ka aplikuar një presion në rritje ndaj medias, për të cilën kritikët thonë se është politikisht e motivuar për të bërë opozitën që të heshtë, dhe afro 100 gazetarë mbeten të burgosur për vepra të ndryshme penale.

Një situatë alarmante vazhdon në çështjen kurde. Në luftën e saj kundër Partisë së Punëtorëve Kurdë (PKK), Turqia ka ndaluar më shumë se 2 mijë të dyshuar nën akuzën se ata janë anëtarë të Shoqatës së Komuniteteve Kurdistane (KCK), një "lidhje paralele" me PKK-në. Vitin e shkuar, Erdogan akuzoi fondacionet politike gjermane për mbështetje ndaj PKK-së, duke shkaktuar një konflikt diplomatik mes Ankarasë dhe Berlinit. Të gjitha këto pretendime u hodhën poshtë kategorikisht nga zyrtarët gjermanë. Në të njëjtën kohë, këto fondacione po përballen me vështirësi në mbajtjen e aktiviteteve të tyrë në Turqi, të cilat janë fokusuar në çështjet e demokratizimit, të drejtave të njeriut dhe dialogut fetar.