Çıplak tarayıcılara rağbet artıyor

Olası terör saldırılarına karşı havalimanlarındaki güvenlik önlemlerini sıkılaştırmak isteyen ülkeler, giderek artan oranda çıplak tarayıcılara yöneliyor. Çıplak tarayıcıların insan mahremiyetini ve kişilik haklarını zedelediği yönündeki tartışmalar sürerken, pek çok ülke şimdiden bu tarayıcıları yürürlüğe koymak için kolları sıvadı. İngiltere İçişleri Bakanı Alan Johnson, Heathrow havalimanında çıplak tarayıcıların yürürlüğe konulacağını açıkladı. Vücudun üç boyutlu bir görüntüsünü çıkararak yolcunun üzerinde herhangi bir tehlikeli madde bulunup bulunmadığını kontrol etmeye yarayan bu cihazları havalimanlarına yerleştirmeyi planlayan ülkeler arasında Kanada da var. İki ay içinde ülkenin Toronto, Montreal, Vancouver gibi büyük havaalanlarında çıplak tarayıcılarla kontrollerin başlaması bekleniyor. Ulaştırma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada sadece ABD yolcularının bu tarayıcılardan geçeceği belirtildi.

İsrail Gazze Şeridi'nde kullanıyor

Hollanda, Amsterdam havalimanı için hâlihazırda var olan 15 cihaza ek olarak 60 tarayıcının daha siparişini verdi. Almanya’da ise koalisyon ortakları henüz bu konuda uzlaşmaya varamadı, ancak cihazların yaz aylarından itibaren havalimanlarında deneme amaçlı kullanılması bekleniyor. Koalisyon ortağı Hür Demokrat Parti’nin İçişleri Uzmanı Hartfrid Wolff, “Hrıstiyan Birlik partilerinin isteği çıplak tarayıcıların bu sene yürürlüğe konması yönünde, ancak liberaller bu kadar hızlı kararlar için hazır değil” dedi. Almanya’da kullanılacak tarayıcıların vücudu tamamen çıplak göstermeyeceği ve mahrem yerlerin rötuşlanacağı açıklandı. Çıplak tarayıcılar İsrail’de de uzun süredir kullanılıyor, ancak havalimanlarında değil. Gazze Şeridi’nden İsrail’e girmek isteyen her kişinin sınır geçişinde camdan bir kabine girerek, tarayıcı kontrolünden geçmesi isteniyor.

Tarayıcılar neleri tespit edebiliyor?

Peki, tarayıcılar tam olarak hangi maddeleri tespit edebiliyor? Alman Frauenhofer Vakfı'na bağlı, Yüksek Enerji Fiziği ve Radar Teknolojisi Enstitüsü’nden Helmut Essen, tarayıcıların çalışma prensibini şöyle açıklıyor: “Bu tarayıcılar, temelde kıyafetlerin altında ve derinin üzerinde bulunan metal ve seramiğin yanı sıra patlayıcı gibi maddeleri de görünür kılıyor. Vücudun başka bir yerine bakılması söz konusu değil, tarayıcı sayesinde tam olarak deri ile kıyafet arasındaki bu ara bölge kontrol edilebiliyor.”

Almanya’daki tartışmalarda tarayıcıların hata payının yüksek olduğu ve kimi maddeleri tespit edemediği yönünde eleştiriler dile getirilmişti. Uzman Helmut Essen, özellikle plastik patlayıcıların bu tarayıcılarla tespit edilmesinin çok zor olduğunu belirtiyor: “Plastik türü maddeleri ayırt etmek çok zor. Bu tarayıcıların işlerlik prensibi, deriyle, farklı elektrik dalga yayan yabancı nesne arasındaki farklılığı tespit etmeye dayanıyor. Örneğin metal parlak görünüyor, seramik de iyi ayırt ediliyor ama plastik için aynı şeyi söyleyebilmek zor. Plastik patlayıcıları tespit edebilmek gerçekten çok zor.”

Almanlardan tarayıcılara onay

Uzman Helmut Essen’e göre, vücudun ayrıntılı bir görüntüsünü çıkaran çıplak tarayıcıların esas amacı, şüpheli kişilerin daha sıkı bir kontrolden geçirilmesini sağlamak. Uzmana göre, bu cihazların tek başına güvenliği sağlamasını beklememek gerekiyor“Çıplak tarayıcılar yalnızca tek bir araç. Örneğin çeşitli kimyevî maddelerin tespit edilmesine yarayan algılayıcılar da var. Bunlar bir görüntü çıkarmıyor ama kimyasalların kokusunu alıyor. Bütün bunların bir arada kullanılması gerekiyor. Çıplak tarayıcı tek başına güvenliğe ilişkin tüm sorunları ortadan kaldıracak, mucizevi bir alet değil.”

Bu arada Almanya'da Stern dergisi tarafından yapılan bir kamuoyu yoklamasına göre, Almanların yüzde 63’ü havaalanlarında çıplak tarayıcıların yürürlüğe girmesini istiyor. Bin altı kişinin görüş bildirdiği araştırmada, ankete katılanların yüzde 31’i aleyhte görüş bildirirken, yüzde altısı ise “bilmiyorum” yanıtı verdi.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Özay (rtr,dpa,afp)

Editör: Beklan Kulaksızoğlu