Zimbabve’de gerilim artıyor

Zimbabve’de Mugabe karşıtlarının tek umudu olan muhalefet lideri Morgan Tsvangirai, son dönemde yandaşlarına yönelik saldırıların ciddi boyutlara ulaşmasının ardından Devlet Başkanlığı seçim yarışından çekildi. Hükümet yanlısı milislerin seçimlerin ilk turundan bu yana muhalefet yanlılarına karşı düzenlediği yıldırma saldırılarında 86 kişi öldü, 10 bin kişi yaralandı, 200 bin kişi sürüldü ve 20 bin ev tahrip edildi. Muhalefet lideri Tsvangirai, kendisi için oy veren insanların ölüm tehdidi altında yaşamasının sorumluluğunu taşıyamayacağını açıkladı. Tsvangirai, „Polisimiz Mugabe’ye bağlı milislerin şiddet eylemlerine seyirci kalmıştır. Asker üniforması içindeki milisler, tecavüzden işkence ve ölüme her tür şiddeti kullanarak Demokratik Dönüşüm Hareketi’ni bastırmak için terör kampanyası yürütmüştür. Hedefleri, seçimi kazansa bile Demokratik Dönüşüm Hareketi’nin iktidara gelişini engellemektir.“ diye konuştu.

Morgan Tsvangirai ayrıca Birleşmiş Milletler, Güney Afrika Ülkeleri Kalkınma Topluluğu ve Afrika Birliği’ni Zimbabve’de bir soykırım yaşanmasını engellemeye ve önümüzdeki haftalarda özgür ve adil seçimleri mümkün kılacak bir ortam sağlamaya çağırdı.

Mugabe koltuğundan vazgeçmiyor

84 yaşındaki Devlet Başkanı Mugabe ise „Bizim silahlarımıza karşı oy pusulalarındaki birkaç kalem çiziği ne olacak ki? Beni sadece Tanrı görevden alabilir“ gibi ifadeleriyle ne pahasına olursa olsun görevi bırakmayacağını açıkça belli etmişti.

Morgan Tsvangirai’nin yarıştan çekilmesiyle ilgili hükümetten ilk tepki, Enformasyon Bakanı Sikhanyiso Ndlovu’dan geldi. Demokratik Dönüşüm Hareketi’nin Mugabe’nin ikinci turu kazanacağını anladığını belirten Enformasyon Bakanı, “Büyük yenilgiyi yaşamak zorunda kalmamak için geri çekildi. Ama onu seçememe hakkını da halkın elinden almış oldu. Halk onun sadece bir yamak olduğunu çoktan anladı.“ ifadesini kullandı.

Harare’den ABD’ye ağır suçlama

Enformasyon Bakanı Sikhanyiso Ndlovu, ABD’yi Zimbabve’de şiddeti körüklemek için milyonlarca dolar harcamakla suçladı ve İngilizlere de yüklenerek, seçimlerin ikinci turunun yapılacağını vurguladı. Sikhanyiso Ndlovu „Seçimler yapılacak. Devam edeceğiz. Bu Anayasa’nın gereği. Bu Tsvangirai ya da İngilizlerin seçimleri değil. Adayların hiçbirinin yüzde 50 oy oranını aşamaması durumunda ikinci tura gidileceği Zimbabve Anayasası’nda yazılıdır. Bu Zimbabve’nin Anayasası, Zimbabve’nin hükümetidir. Zimbabve egemen bir devlettir, İngiltere’nin sömürgesi değildir.“ diye konuştu.

İngiltere’den muhalefete destek

İngiltere ise BM, AB ve Afrika Birliği nezdinde, Zimbabve’deki trajedinin sona erdirilmesi için sert önlemler alınması çağrısında bulundu. İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband, Zimbabve’de devlet eliyle yaşanan şiddetin adil ve özgür seçimlerden bahsetmeyi gülünç hale getirdiğini belirterek muhalefete desteğini yineledi.

Miliband, „Demokratik olarak iktidara hak kazanabilecek tek taraf, Mart’ta seçimlerin ilk turunu kazanan taraftır. Yani hem parlamento hem de Devlet Başkanlığı düzleminde, demokratik hak sahibi, muhalefettir.“ dedi.

Zimbabve’nin komşuları tedirgin

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Thabo Mbeki, Zimbabve siyasi iktidarının ülkenin izleyeceği yol konusunda görüşmelere hala açık olduğunu umduğunu, bunu destekleyeceklerini söyledi. Aynı zamanda Güney Afrika Ülkeleri Kalkınma Topluluğu Başmüzakerecisi olan Mbeki, Zimbabve’de Kenya modelinde bir milli birlik hükümeti kurulması için çabalıyor. Ancak çabaları şimdiye kadar sonuçsuz kaldı. Mugabe’nin Enformasyon Bakanı Sikhanyiso Ndlovu, Mbeki’nin önerdiği Kenya modelini, ‚ABD ve İngiltere’nin hazırlayıp finanse ettiği bir fikir’ diye alaya aldı. Afrika Birliği Komisyonu başkanı Jean Ping de şiddet olaylarının artması ve muhalefetin yarıştan çekilmesinin çok endişe verici bir durum olduğunu belirtti.

Almanya’nın tepkisi

Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter-Steinmeier, yaşanan son gelişmeler nedeniyle Zimbabve ve bölge için büyük kaygı duyduğunu belirtirken, insanların muhalefete oy verdikleri için can güvenliğinden endişe ettikleri bir sisteme, demokrasi denilemeyeceğini vurguladı.

Steinmeier, Zimbabve yönetimine çağrıda bulunarak, muhalefete yönelik şiddet eylemlerinin durdurulmasını, insan haklarının güvence altına alınmasını istedi.

Almanya Kalkınma Bakanı Heidemarie Wieczorek-Zeul ise, Afrika ülkelerini Zimbabve’deki krizi önlemek için harekete geçmekte çok ağır davranmakla suçladı. Alman Bakan, ülkedeki krizin aşılması için, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni devreye girmeye çağırdı.

BM: Bunalımlı bir döneme giriyoruz

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon, Zimbabve'de muhalif lider Morgan Tsvangirai'nin başkanlık seçiminin 27 Haziranda yapılacak ikinci turundan çekilmesinin ardından ''bunalımlı bir dönem'' yorumunda bulundu.

Ban, Tsvangirai'nin çekilmesiyle ilgili olarak yaptığı açıklamasında, bunun ülkenin geleceği için ''kötüye alamet'' olduğu ifadesini de kullandı.

Avrupa Birliği’nin Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana ise ülkedeki sistemli şiddet, engelleme ve sindirme kampanyasına işaret ederek muhalif lider Tsvangirai'nin çekilmesinin ''anlaşılır bir şey'' olduğunu kaydetti. Solana, yazılı açıklamasında, bu koşullarda seçimlerin bir ''demokrasi parodisi'' haline geldiğini kaydetti.

AB Komisyonu'nun insani işlerden sorumlu üyesi Louis Michel de, Zimbabve'deki durumun ''seçimin ikinci turunun geçerli olarak kabul edilemeyeceği'' anlamına geldiğini vurguladı.