اپرای سه‌پولی برشت با برداشتی نو بر پرده سینما
۱۳۹۷ شهریور ۲۲, پنجشنبه
از "اپرای سه پولی" (Die Dreigroschenoper)، تئاتر موزیکال برتولت برشت در دهه ۱۹۲۰ میلادی، تاکنون فیلم‌های بسیاری ساخته شده، اما در فیلمی که از روز پنجشنبه ۲۲ شهریور (۱۳ سپتامبر) در سینماهای آلمان به نمایش در آمده، در کنار نمایش، چگونگی ساخت فیلم نیز بررسی شده و خود برتولت برشت یکی از عناصر فیلم است.
اپرای سه‌پولی، تئاتر موزیکال برتولت برشت، نمایشنامه‌نویس، کارگردان تئاتر و شاعر آلمانی (۱۰ فوریه ۱۸۹۸ - ۱۴ اوت ۱۹۵۶) تاکنون موفق‌ترین اثر این هنرمند بزرگ قرن بیستم بوده؛ هنرمندی که با ابداع سبک فاصله‌گذاری در تئاتر، انقلابی بزرگی را در هنرهای نمایشی جهان بوجود آورد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
اپرای سه‌پولی بر مبنای ترجمه‌ای است از اپرایی به نام "اپرای گدایان" اثر جان گی، نویسنده انگلیسی. مترجم "اپرای گدایان" به آلمانی الیزابت هاوپتمن، درام‌نویس و دستیار برشت بود. برشت با استادی تمام و همکاری تنگاتنگ با کورت وایل، آهنگساز بزرگ آلمانی، این اثر را به نقدی گزنده علیه نظام سرمایه‌داری تبدیل کرد.
نخستین اجرای اپرای سه‌پولی در تاریخ ۳۱ اوت ۱۹۲۸ در تئاتر "شیف باور دام" در شهر برلین بود. این اجرا که تا آخرین لحظه تمرینات با تغییراتی اساسی روبه‌‌رو بود، به نظر می‌رسید با شکستی سخت روبه‌‌رو شود.
سکوت و بی‌تفاوتی بینندگان باعث نگرانی شدید شده بود، اما با آغاز ترانه "توپخانه" سالن به وجد آمد و بینندگان به تشویق بازیگران پرداختند.
برتولت برشت و کورت وایل پس ازموفقیت تئاتری اپرای سه پولی به فکر ساختن فیلمی از آن افتادند. برشت در پایان سال ۱۹۳۰ طرح اولیه‌ای از آن را برای فیلم تهیه کرد.
شرکت فیلم‌سازی "نرو" امتیاز اپرای سه پولی را خرید و با سرمایه کمپانی برادران وارنر اقدام به ساخت آن با کارگردانی جورج ویلهلم پابست کرد. اما اختلاف میان برشت و وایل از طرفی و شرکت تهیه‌کننده فیلم از سوی دیگر آغاز شد و ماجرا به دادگاه کشیده شد.
اما این دعوا نتیجه‌ای برای برشت و وایل نداشت و فیلم سرانجام در نوزدهم فوریه سال ۱۹۳۱ بر پرده سینماهای برلین اکران شد و خواست تهیه‌کنندگان فیلم را که خواستار فروش فوق‌العاده آن بودند، برآورده کرد.
فیلمی متفاوت
در فیلم جدید "مکی مسر، فیلم اپرای سه پولی برشت" که از روز پنجشنبه ۲۲ شهریور (۱۳ سپتامبر) در سینماهای آلمان به نمایش در آمده، در کنار نمایش، چگونگی ساخت فیلم نیز بررسی می‌شود و برشت نیز یکی از عناصر این فیلم است.
در این فیلم هنرمندانی چون لارس آیدینگر، در نقش برشت، توبیاس مورتی، در نقش مکی مسر و یوآخیم کرول، در نقش پیچم نقش آفرینی می‌کنند. یواخیم لانگ، کارگردان فیلم نظرش را در باره برشت در اپرای سه پولی بیان کرده است.
یواخیم لانگ، کارگردان فیلم که رساله دکتری‌اش را از جمله در باره اپرای سه پولی نوشته، در این باره می‌گوید: «آثار برشت تحریک‌آمیز است. او منتقد اجتماعی‌ست. او می‌خواست در تئاتر انقلاب به پا کند. به نظر من برشت مهم‌ترین شاعر قرن بیستم آلمان است.»
در فیلم جدید "مکی مسر، فیلم اپرای سه پولی برشت" به این موضوع پرداخته می‌شود که سناریوی تهیه شده از طرف برشت به چه شکلی بوده و چرا کمپانی سازنده این فیلم حاضر نشده همان طرح سیاسی برشت را اجرایی کند.
بعضی از قطعات موسیقایی این اثر را که کورت وایل تهیه کرده، مثل "مرثیه مکی چاقوکش"، "آواز جنی‌ـ دزد دریایی" یا "قصیده زندگی راحت" در جهان مشهور هستند. در فیلم "مکی مسر، فیلم اپرای سه پولی برشت" ماکس رابه آهنگ "مرثیه مکی چاقوکش" را با زیبایی تمام می‌خواند و کارگردانی و طراحی رقص‌های فیلم (کورئوگرافی) از زیبایی بسیاری برخوردارند.