1. Kalo tek përmbajtja
  2. Kalo tek lista qendrore e navigimit
  3. Kalo tek më shumë oferta të DW

Kursi i ri i Trumpit - fundi i iluzioneve në Japoni

Martin Fritz
19 Nëntor 2016

Qeveria konservatore japoneze donte të kufizonte përpjekjen e Kinës për hegjemoni me një thellim të aleancës me SHBA. Kjo llogari nuk ecën me një President Donald Trump, mendon Martin Fritz.

https://p.dw.com/p/2SuRi
USA Treffen Donald Trump und Shinzo Abe
Fotografi: picture-alliance/dpa/Cabinet Public Relations Office/Ho

Japonezët duan të planifikojnë dhe të përgatiten deri në detajet më të vogla. Ata i lënë sa më pak shans që të jetë e mundur rastësisë. Në këtë kuptim, një President i SHBA, Donald Trump është një nga aksidentet më të mëdha të mundshme në politikën e jashtme dhe të sigurisë së Japonisë. Sepse elita në Tokio nuk qe e përgatitur në asnjë mënyrë për këtë rezultat zgjedhjesh.

Në fushatën elektorale, Trumpi u pati vënë pikëpyetje shumë gjërave të vetëkuptueshme në marrëdhëniet midis Uashingtonit dhe Tokios - që nga trupat e SHBA deri në çadrën mbrojtëse bërthamore. Por Tokio heshti në pritje të fitores së Hillary Clintonit. Kurse tani burokratët e ministrive në lagjen qeveritare Kasumigaseki thonë në një akt qetësimi të vetes se sulmet kundër Japonisë të Trumpit kanë qenë thjesht retorikë. Politika konkrete do ta tërheqë atë në tabanin e fakteve, thonë këshilltarë të qeverisë.

Japonia - qylaxhesha

Por kjo do të rezultojë e gabuar. Elita japoneze nuk duhet të harrojë se ka dekada që Trumpi e kritikon ashpër Japoninë si përfituese qylaxheshë të politikës së jashtme të SHBA dhe si shfrytëzuese të qasjes në tregun e madh të SHBA.  Me të vërtetë, buxheti i mbrojtjes i Japonisë, me vetëm një përqind të produktit të brendshëm bruto, në rang ndërkombëtar është i vogël. Me të vërtetë Toyota vazhdon t'i eksportojë veturat e saj luksove të markës Lexus nga Japonia në SHBA. Me mënyrën e vështrimit prej tij të punëve, Trumpi nuk e ka kaq gabim.

Presidenti Obama e vendosi pikërëndesën e politikës së tij të jashtme në Paqësor. Ai u dha japonezëve premtimin e dëshiruar, se rasti i aleancës ushtarake vlen edhe për një grup të vogël ishujsh japonezë, ndaj të cilëve Kina ngre pretendime. Duke i besuar këtij premtimi, Japonia i mbrojti në mënyrë aktive ishujt e pabanuar kundër avancimeve të Kinës. Në këtë rast disa herë u rrezikua edhe një shkallëzim ushtarak i situatës.

Martin Fritz, Journalist in Tokio
Martin FritzFotografi: Privat

Por Trumpi nuk do të lërë të humbasin jetën ushtarë të SHBA, në luftë për disa shkëmbinj japonezë në Detin e Kinës Lindore. Premtimin e Obamas Trumpi nuk pritet ta përsëritë. Ai pritet që të flasë troç edhe për tregtinë me Kinën. Kjo pritet të dëmtojë interesat e shumë sipërmarrjeve japoneze, të cilat e shfrytëzojnë Kinën si punishte të tyre.

Fund i politikës së konfrontimit me Kinën

Strategjia e kryeministrit Shinzo Abe, për ta frenuar përpjekjen për hegjemoni të Kinës në Azi me ndihmën e SHBA, ishte fodulle që në fillim. Ekonomia dhe fuqia e Kinës do të rriten edhe më tej, në një kohë kur Japonia qoftë edhe për shkaqe demografike e ka kaluar kohën më të mirë. E ardhmja ndodhet në bashkëjetesën e Japonisë dhe Kinës, jo në kundërshtimin e njëra-tjetrës.

Japonia duhet të heqë dorë nga politika konfrontuese ndaj Kinës. Ky do të jetë një hap, të cilit Tokio do të jetë e vështirë t'i shpëtojë gjatë një presidence të Trumpit. Por për këtë Abe është njeriu i gabuar. Ashtu si burokratët në Kasumigaseki ai ka iluzione për Trumpin dhe flet për besim. Kundërshtari i Abes dhe pasardhësi potencial, Shigeru Ishiba i ra pikës: Trumpi i vë pikëpyetje edhe vetë vendit Japoni. Qeveria e Tokios duhet t'i kuptojë sinjalet e kohës dhe të ecë e lirë politikisht dhe ushtarakisht - edhe ndaj SHBA.