1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

260309 BND Untersuchungsausschuss

Marcel Fürstenau (Deutsche Welle / Berlin)27 Mart 2009

CIA, terör zanlılarını kaçırarak Avrupa'daki gizli hapishanelere götürdü mü? Almanya'nın rolü neydi? Bu sorulara yanıt arayan Alman Meclisi Araştırma Komisyonu, Avrupa Konseyi Raportörü Marty'i dinledi.

https://p.dw.com/p/HKS7
Avrupa Konseyi Raportörü Marty, CIA’in 2005 yılı öncesinde Avrupa’da kullandığı gizli hapishanelerden NATO müttefiklerinin haberdar olduğunu söyledi.
Avrupa Konseyi Raportörü Marty, CIA’in 2005 yılı öncesinde Avrupa’da kullandığı gizli hapishanelerden NATO müttefiklerinin haberdar olduğunu söyledi.Fotoğraf: Getty Images /G. Gershoff

Federal Alman Meclisi'nde muhalefette yer alan partilerin temsilcileri, Almanya’nın, terör zanlılarının kaçırılmasında Amerikan istihbarat birimlerine yardım ettiğine inanıyor. Ancak hiç bir milletvekili bugüne kadar iddialarını kanıtlayacak kesin deliller ortaya koyamadı. Bu nedenle, Avrupa Konseyi raportörü Dick Marty’nin anlatacakları muhalefet partileri için büyük önem taşıyordu.

Avrupa Konseyi tarafından bu göreve getirilmeden önce organize suçlar ve uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele konularında uzmanlaşan eski savcı Marty, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı’na (CIA) yakın çevreler ile de sıkı ilişkilerinin bulunduğunu belirtiyor.

Kaynakları gizli tutuyor

Dick Marty.
Dick Marty.Fotoğraf: AP

Marty’nin bilgi toplamak için kimliğini açıklamak istemediği yaklaşık 30 kişi ile konuştuğu biliniyor. Federal Meclis Dış İstihbarat (BND) Araştırma Komisyonu üyesi Yeşiller Partisi Milletvekili Hans-Christian Ströbele oturum öncesinde yaptığı açıklamada bu kişilerin kimliklerini öğrenmeyi dilediklerini söyledi. Ströbele, "eğer bu kişilerin Federal Dış İstihbarat Teşkilatı veya CIA’in üst düzey yetkilileri olduğunu söylerse ve kendisine verilen bilgilerin doğruluğunu kanıtlayabilmişlerse, o zaman biz de bu bilgileri dikkate alabiliriz" şeklinde konuştu. Ancak Ströbele’nin bu konudaki ümidi boşa çıktı. Dick Marty, söz konusu kişileri tehlikeye atmamak için, kimliklerini açıklamayı kesinlikle reddetti.

"Marty bir şey bilmiyor"

Komisyonun Sosyal Demokrat Partili üyesi Michael Hartmann da, Dick Marty’nin tanık olarak anlattıklarını yüzeysel bulduğunu dile getirdi. Hartmann, Marty’nin verdiği tahmini bilgilerin olayın tam anlamıyla aydınlatılmasına katkı sağlamadığını savundu. Sosyal Demokrat politikacı, ”Almanya’nın terör zanlılarının kaçırılmasında etkin bir rol oynadığına ilişkin herhangi bir kanıt buldunuz mu?” sorusuna Marty’nin "hayır" yanıtı verdiğini söyledi. Marty'nin olayı soruşturmakla görevli Alman yetkililere de aynı bilgiyi verdiğini kaydeden Hartmann, "bundan Marty’nin hiç bir şey bilmediği sonucunu çıkartıyorum. Ayrıca bizim araştırmalarımıza yardımcı olacak ek kanıtlara da sahip değil" dedi.

FDP memnun

Muhalefette yer alan Hür Demokrat Partili Helmut Königshaus ise kanıtların incelenmesinin zorluğuna rağmen Marty’nin söylediklerinin araştırmaya büyük katkı sağladığını kaydetti. Königshaus, Marty’nin anlattıklarının çok inandırıcı olduğunu belirtti. FDP milletvekili, "gizli uçuşların gerçekleştiği ülkelerin istihbarat birimlerinin bu olaylardan haberdar olması gerektiği, aksi takdirde bu birimlerin ya budala oldukları ya da katkı sağladıkları sonucu hiç de gerçek dışı değil" dedi.

2004 tarihli bu fotoğrafta, İspanya'dan kalkan ve CIA'e ait olduğu düşünülen "hapishane uçak" görülüyor.
2004 tarihli bu fotoğrafta, İspanya'dan kalkan ve CIA'e ait olduğu düşünülen "hapishane uçak" görülüyor.Fotoğraf: AP

Komisyonun çalışmaları

Avrupa Konseyi Raportörü Dick Marty’nin dinlenmesi ile Federal Meclis Araştırma Komisyonu çalışmalarını büyük ölçüde tamamladı. Nihai raporun da yaza kadar tamamlanması planlanıyor. Koalisyon ortağı Sosyal Demokrat Partili Milletvekili Hartmann’ın bu araştırmadan çıkardığı sonucu muhalefet partileri de onaylıyor. Hartmann, "terör zanlılarının kaçırıldığı uçuşlar gerçekleştirildiği ve Amerika Birleşik Devletleri’nin terörle mücadelede hukuka aykırı davrandığı kesin" görüşüne inanıyor.

Marty'nin raporu

Avrupa Konseyi’nin görevlendirdiği Dick Marty’nin hazırladığı rapor kamuoyuna açıklandığında büyük yankı yaratmıştı. Marty, yaklaşık iki yıl önce tamamladığı raporda Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupalı müttefiklerinin terörle mücadelede insan haklarını ihlal ettiklerini öne sürmüştü.

Marty, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA)‘nın terör zanlılarını kaçırarak, aralarında Polonya ve Romanya’nın da bulunduğu bazı ülkelerdeki gizli hapishanelere götürdüğü iddialarını araştırmakla görevlendirilmişti. Almanya'nın da CIA'e yardım ettiği öne sürülüyor.